ย้อนกลับไปราว 10-20 ปีก่อนหน้านี้ จีนได้ชื่อว่าเป็นโรงงานของโลก สินค้ามากมายผลิตขึ้นในจีนแล้วส่งออกกระจายไปยังทั่วโลก ตามข้อมูลที่เผยแพร่โดยหน่วยงานด้านสถิติขององค์การสหประชาชาติ ในปี 2018 จีนมีสัดส่วนการผลิตคิดเป็น 28% ของการผลิตทั้งโลกตามมาด้วยสหรัฐฯ ที่ 17% และญี่ปุ่น 7% จะเห็นได้ว่าจีนประเทศเดียวก็ครองการผลิตของทั้งโลกไว้เกือบ 30% และทิ้งห่างอันดับสองคือสหรัฐฯถึง 10% ทั้งที่สหรัฐฯ นั้นเคยเป็นฐานการผลิตที่ใหญ่ที่สุดในโลกก่อนที่จะถูกจีนเติบโตขึ้นมาแทนที่ในปี 2010 คำถามคือ แล้วทำไมไม่ผลิตในประเทศตัวเอง ทำไมต้องย้ายฐานการผลิตไปที่จีน ?

ที่เฮติ มัดเสื้อผ้าส่วนใหญ่ถูกส่งมาจากสหรัฐฯ ผู้คนจะไปซื้อกระสอบสุ่มที่เต็มไปด้วยเสื้อผ้า ต้องมาลุ้นกันว่าจะได้อะไร ซึ่งเสื้อผ้าส่วนใหญ่แล้วจะเป็นเสื้อผ้าที่ผู้คนบริจาคให้กับการกุศล  เสื้อผ้าราว 10% ที่เราบริจาคจะถูกนำไปขายเป็นเสื้อผ้ามือสอง ยิ่งเราซื้อผ้าเสื้อบ่อย ทิ้งเสื้อผ้าเก่าบ่อยเท่าไหร่ ในท้ายที่สุดพวกมันก็จะถูกขนมายังประเทศกำลังพัฒนาอย่าง เฮติ ทีนี้เมื่อเสื้อผ้ามือสองจำนวนมากเข้ามายังเฮติเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ  อุตสาหกรรมสิ่งทอ อุตสาหกรรมเสื้อผ้าในประเทศก็ล้มหายตายจากไป ทุกวันนี้อุตสาหกรรมสิ่งทอที่พอไปได้ก็คือทำได้เพียงแค่ผลิตเสื้อยืดราคาถูกเพื่อส่งออกไปยังสหรัฐฯ  ชายสูงอายุชาวเฮติคนหนึ่งบอกว่า นานมาแล้วตอนที่เขายังหนุ่ม มีคนเข้ามาขอเรียนตัดเย็บเสื้อผ้า ขอร้องให้เขาสอนและหลังจากที่พวกเขาเป็นแล้วก็สามารถไปหางานทำได้ มีทักษะติดตัว อย่างไรก็ตาม ทุกวันนี้ถึงแม้จะมีคนมาเรียนตัดเย็บเสื้อผ้าแต่พวกเขาก็หางานทำไม่ได้หรือทำได้ก็ไม่พอเลี้ยงตัวเอง ไม่พอเลี้ยงครอบครัว

ถ้าหากสังเกตให้ดีจะเห็นว่าราคาเสื้อผ้าถูกลงในช่วงหลายปีมานี้ ขณะเดียวกันมันก็ตามมาด้วยชนชั้นกลางที่หายไป สิ่งที่ผู้คนต้องการอย่างแท้จริงนั้นค่อนข้างแพง อย่างเช่น บ้าน การศึกษา ประกันชีวิต ในทางกลับกันก็มีสิ่งที่พอจะปลอบใจ ชะโลมใจได้บ้างอย่างการที่พวกเขาสามารถซื้อเสื้อเชิร์ตสักตัวสองตัวไว้ไปงานปาร์ตี้หรือในโอกาสอะไรก็ได้ ถึงแม้ว่าฉันจะจนมากและแทบไม่มีเงินติดตัวเลย ฉันเสียทุกอย่างที่มันจำเป็นกับชีวิต แต่อย่างน้อยก็ยังพอหาซื้ออะไรให้ชื่นใจได้บ้าง ทุกวันนี้เราซื้อเสื้อผ้าใหม่กว่า 80,000 ล้านชิ้นในแต่ละปี ซึ่งมากกว่าที่เราเคยซื้อเมื่อ 20 ปีที่แล้วถึง 400% มีสินค้าอยู่สองประเภท คือแบบที่เราใช้อย่างเช่นเครื่องซักผ้า รถยนต์ อะไรทำนองนั้น เป็นสิ่งที่เราซื้อมาและใช้งานมันเป็นเวลานาน แล้วก็มีอีกประเภทที่ซื้อมาใช้แล้วก็ใช้หมดไป อย่างเช่นหมากฝรั่ง บุหรี่ รวมถึงพวกที่มีวันหมดอายุ เน่าเสียได้   บริโภคนิยมเป็นสิ่งที่เกี่ยวกับการทำให้ผู้คนปฏิบัติต่อสิ่งต่าง ๆ ที่พวกเขาใช้เหมือนกับเป็นสิ่งที่ใช้แล้วหมดไป!

ในช่วงทศวรรษที่ 60 สหรัฐฯ ผลิตเสื้อผ้าที่สวมใส่กันในประเทศคิดเป็นสัดส่วนถึง 95% แต่ในทุกวันนี้การผลิตลดเหลือเพียง 3% ส่วนอีก 97% ที่เหลือเป็นการส่งไปผลิตในประเทศกำลังพัฒนา คนอเมริกันโดยทิ้งเสื้อผ้ากันเฉลี่ยคนละ 40 กิโลกรัมในแต่ละปี ทำให้เพิ่มส่วนของขยะที่เป็นเครื่องนุ่งห่มมากกว่า 11 ล้านตันต่อปี นี่เป็นเพียงตัวเลขขยะเครื่องนุ่งหุ่มเฉพาะจากสหรัฐ ฯ เพียงแห่งเดียว ที่สำคัญขยะส่วนใหญ่ไม่สามารถย่อยสลายได้ตามธรรมชาติ หมายความว่าขยะพวกนี้จะอยู่ตรงนี้ไปอีก 200 ปีเป็นอย่างน้อยระหว่างนั้นก็ปล่อยก๊าซเรือนกระจกออกมาเรื่อย ๆ เมื่อลองเปรียบเทียบราคาเสื้อผ้าในปัจจุบันกับช่วงเวลา 20 ปีที่ผ่านมา จะพบว่าเสื้อผ้ามีราคาถูกลงเรื่อยๆ แต่หากถามว่าเป็นเพราะต้นทุนการผลิตลดลงใช่หรือไม่ ? ตอบได้เลยว่าไม่ใช่ ต้นทุนมีแต่จะสูงขึ้น แต่ด้วยการส่งไปผลิตในประเทศกำลังพัฒนามากเท่าไหร่ ราคาเสื้อผ้าก็ยิ่งถูกลงมากเท่านั้น และด้วยเส้นทางการผลิตดังกล่าว ทำให้เกิดโมเดลธุรกิจแบบใหม่ที่เรียกว่า Fast Fashion

ทางฝั่งจีนเองก็พยายามรักษาเป้าหมายของตนในการสร้างความมั่นคงทางพลังงานให้ไม่ถูกขัดขวางเช่นเดียวกันกับสหรัฐฯ  จีนกำลังพัฒนาเครือข่ายฐานทัพเรือแถบ indo Pacific ในปี 2017 จีนได้สร้างท่าเรือเพื่อการขนส่งขึ้นเป็นครั้งแรกที่จิบูตี นอกจากนั้นก็พยายามมองหาที่ตั้งฐานทัพเรือในประเทศรอบทะเลทรายสะฮารา ตะวันออกกลาง มหาสมุทรอินเดียและท่าเรือที่มีความเป็นไปได้มากที่สุดในตอนนี้ก็คือท่าเรือเรียมของกัมพูชาซึ่งอยู่ห่างจากช่องแคบมะละการาว 640 ไมล์ คิดเป็นระยะทางครึ่งหนึ่งจากเกาะไหหลำซึ่งเป็นที่ตั้งของฐานทัพเรือจีน ซึ่งเหตุการณ์บอลลูนสอดแนมของจีนที่ถูกสหรัฐฯ ยิงตกนั้นก็เชื่อว่าถูกปล่อยขึ้นจากเกาะไหหลำ ซึ่งทางการสหรัฐฯ ได้เฝ้าสังเกตการณ์บอลลูนตั้งแต่เริ่มถูกปล่อยขึ้นในปลายเดือนมกราคมที่ผ่านมาก่อนจะเข้ามาในน่านฟ้าสหรัฐฯ เหนือรัฐอลาสกา

หากพูดถึงการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ที่ทันสมัยมากที่สุดที่เรียกว่า logic chips ซึ่งมีขนาด 10 นาโนเมตรหรือเล็กกว่านั้น ต่างผลิตในไต้หวันแทบทั้งสิ้น โดยคิดเป็นสัดส่วนการผลิตถึง 92% ส่วนที่เหลืออีก 8% ผลิตในเกาหลีใต้ นอกจากนั้นแล้วเซมิคอนดักเตอร์หรือชิปที่ผลิตได้ก็มาจากบริษัทเพียงบริษัทเดียวคือ Taiwan Semiconductor Manufacturing Company หรือที่รู้จักกันในนาม TSMC ทั้งจีนและสหรัฐฯได้พยายามอย่างมากเพื่อขยายกำลังการผลิตเซมิคอนดักเตอร์ของพวกเขาเพื่อลดการพึ่งพาชิปจากไต้หวัน แต่เมื่อชิปมีขนาดเล็กลงเรื่อย ๆ มีพลังการประมวลผลขณะเดียวกันก็มีความซับซ้อนมากยิ่งขึ้น ไต้หวันก็ยิ่งนำห่างออกไปทุกที และทั้งหมดนี้ก็คือเหตุผลที่ว่าทำไม ไต้หวันถึงมีความสำคัญกับเศรษฐกิจโลกอย่างมาก

เมื่อเราต้องการทราบอาการของโรค ตามหาบ้านเช่า ค้นหาข้อมูลยา หาซื้อตุ๊กตายาง รสนิยมทางเพศ แนวคิดทางการเมือง กรอกข้อมูล คำค้นหาลงในช่องค้นหา ทั้งหมดนี้ล้วนถูกเก็บบันทึกจัดทำเป็นฐานข้อมูล จากนั้นก็นำข้อมูลที่ได้ไปผ่านการกลั่นกรอง แยกหมวดหมู่ เพื่อนำไปประมวลผลแล้วนำเสนอโฆษณาหรือบริการที่ใกล้เคียงกับความต้องการของเรามากที่สุด ซึ่งรายได้จากการขายโฆษณาหรือว่าบริการนี้เองที่ทำรายได้ให้บริษัทอย่างมหาศาล ดังนั้นโมเดลธุรกิจ  Surveillance Capitalism จึงได้รับความนิยมจากบริษัทเทคโนโลยีมากมายทั่วโลก

สาเหตุหนึ่งของการปิดตัวลงในครั้งนี้ ไม่ได้ระบุเหตุผลโดยตรง แต่คาดการณ์ว่าอาจจะเนื่องมาจากการที่ Amazon ต้องการลดคน ลดต้นทุน ตามแผนการที่แอนดี้ แจสซี ซีอีโอของ Amazon ซึ่งเขาขึ้นมารับตำแหน่งต่อจาก เจฟฟ์ เบโซส เมื่อเดือนกรกฏาคม ปี 2021 ได้เขียนจดหมายถึงพนักงานในเดือนมกราคมที่ผ่านมาว่า “ทาง Amazon มีความจำเป็นที่ต้องลดพนักงานทั่วโลกลงราว ๆ  18,000 คน เนื่องมาจากภาวะเศรษฐกิจที่ผันผวนและค่าแรงที่เพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงไม่กี่ปีมานี้ ถือเป็นเรื่องยากแต่เราก็จำเป็นต้องทำในสิ่งที่ดีที่สุดให้กับบริษัท การเปลี่ยนแปลงในครั้งนี้จะช่วยให้เรามีโอกาสมากขึ้นในระยะยาวจากการมีโครงสร้างต้นทุนที่แข็งแกร่งกว่าเดิม”